IRCTC म्हणजे “Indian Railway Catering and Tourism Corporation” ही भारतीय रेल्वेची उपकंपनी आहे जी भारतीय रेल्वेसाठी केटरिंग, पर्यटन आणि ऑनलाइन तिकीट ऑपरेशन्स हाताळते.
IRCTC Full Form in Marathi: Indian Railway Catering and Tourism Corporation
भारतीय रेल्वेचा इतिहास ब्रिटिश वसाहती काळापासूनचा आहे. भारतात रेल्वे सुरू करण्याची संकल्पना प्रथम ब्रिटिश Engineer Robert Stephenson यांनी १८४५ मध्ये मांडली होती. तथापि, १८५३ मध्ये लॉर्ड डलहौसीच्या गव्हर्नर-जनरलपदाच्या काळात, Bombay (आताची मुंबई) आणि सध्याच्या महाराष्ट्रातील ठाणे दरम्यान पहिली पॅसेंजर ट्रेन चालवली गेली.
हा मार्ग 34 किलोमीटर (21 मैल) च्या अंतराचा होता आणि उद्घाटन ट्रेनमध्ये सुमारे 400 प्रवासी होते. यामुळे भारतीय रेल्वेची सुरुवात झाली, ज्याने त्यानंतरच्या दशकांमध्ये देशभरात वेगाने आपले नेटवर्क विस्तारले.
19 व्या शतकाच्या उत्तरार्धात आणि 20 व्या शतकाच्या सुरुवातीच्या काळात, ब्रिटीश वसाहती प्रशासनाने रेल्वेच्या पायाभूत सुविधांच्या विकासामध्ये लक्षणीय गुंतवणूक केली कारण ते वस्तू आणि संसाधनांची कुशलतेने वाहतूक करण्यात त्यांचे धोरणात्मक हित साधत होते. 1947 मध्ये भारताला स्वातंत्र्य मिळेपर्यंत, रेल्वेचे जाळे विविध प्रदेशांमध्ये पसरले होते, प्रमुख शहरे, शहरे आणि दुर्गम भागांना जोडणारे.
स्वातंत्र्यानंतर, भारतीय रेल्वे ही देशासाठी एक महत्वाची जीवनरेखा बनली, ज्याने लोक, वस्तू आणि जीवनावश्यक वस्तूंच्या वाहतुकीत महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावली. भारत सरकारने रेल्वेचे व्यवस्थापन आणि संचालन ताब्यात घेतले आणि तेव्हापासून ही जगातील सर्वात मोठी रेल्वे यंत्रणा आहे.
वर्षानुवर्षे, भारतीय रेल्वेचे आधुनिकीकरण आणि विस्तार होत आहे, नवीन तंत्रज्ञानाचा परिचय, मार्गांचे विद्युतीकरण आणि विविध प्रकारच्या गाड्यांची स्थापना, ज्यामध्ये एक्स्प्रेस ट्रेन, सुपरफास्ट ट्रेन आणि पर्यटनासाठी लक्झरी गाड्यांचा समावेश आहे.
भारतीय रेल्वे आजही भारताच्या वाहतूक पायाभूत सुविधांचा एक मूलभूत भाग आहे, विविध क्षेत्रांतील लोकांना जोडणारी आणि देशाच्या आर्थिक वाढ आणि विकासामध्ये महत्त्वपूर्ण योगदान देत आहे.
