आजच्या आर्टिकल मध्ये आपण “जागतिक मानसिक आरोग्य दिवस” World Mental Health Day Information Marathi Theme History विषयी माहिती जाणून घेणार आहोत. सध्या आपण 21 व्या शतकामध्ये जगत आहे. सध्या मानवाने खूप मोठी प्रगती केलेली आहे. या प्रगतीमुळे खूप मोठे नुकसान सुद्धा झालेले आहे: त्यामध्ये मानसिक नुकसान हे खूपच मोठे आहे. कारण की जशी मानवाने प्रगती केलेली आहे, तस तसे मानसिकरीत्या आजारी होत चाललेला आहे. (उदाहरणार्थ: पूर्वी लोक शेतामध्ये काम करत असेल शेतामध्ये काम करत असताना त्यांच्या शरीराचा व्यायाम होत असे पण सध्या लोक टेक्नॉलॉजी च्या मदतीने आधुनिक शेती सारखे व्यवसाय करताना दिसत आहे.) उदाहरणार्थ पूर्वी शेती बैलांच्या साह्याने केले जात होते. आता बैलांची जागा ट्रॅक्टर आणि मोठमोठ्या शेती करणाऱ्या उपकरणांनी घेतलेली आहे. त्यामुळे मानवाचे जीवन सोयीस्कर तर झाले आहे पण त्याला आता आरामात बसून काम करण्याची आवड निर्माण झालेली आहे. या अशा मानसिकतेमुळे माणूस नैराश्य मध्ये गुंतत चाललेला आहे. मानसिक तणाव त्याला आता सहन होत नाहीये. मोबाईल टीव्ही यासारख्या गोष्टींमुळे तो आता एकटा पडत चाललेला आहे. एकटेपणाची भावना त्याला वाईट मार्गावर घेऊन चाललेली आहे. अशा परिस्थितीमध्ये मानसिक आरोग्य सुरक्षित ठेवणे खूप कठीण बनत चाललेले आहे. मानसिक तणावामुळे जगभरामध्ये लाखो लोक आत्महत्या करताना दिसत आहे. उदाहरणार्थ विकसनशील देश ज्यामध्ये जपान, कोरिया या सारख्या देशांचा क्रमांक येतो. जपान, कोरियामध्ये मानसिक तणावामुळे सर्वात जास्त आत्महत्या केल्या जातात. मानवाला आत्महत्येच्या विळखेपासून बाहेर काढण्यासाठी दरवर्षी ऑक्टोंबर महिन्याच्या दहा तारखेला 10 ऑक्टोबर ‘जागतिक मानसिक आरोग्य दिवस’ (World Mental Health Day) साजरा केला जातो.
जागतिक मानसिक आरोग्य दिवस 10 ऑक्टोबर | World Mental Health Day Information Marathi Theme History
जागतिक मानसिक आरोग्य दिवस 10 ऑक्टोबर रोजी आहे आणि मानसिक आरोग्याविषयीची आपली समज वाढत असताना, आपण त्याच्याबरोबर वाढतो. वर्ल्ड फेडरेशन ऑफ मेंटल हेल्थ (डब्ल्यूएफएमएच) ने अधिकृतपणे या दिवसाची स्थापना केली तेव्हा नव्वदच्या दशकाच्या सुरुवातीपासून मानसिक आरोग्य खूप पुढे आले आहे. आपली आत्म-जागरूकता आणि त्याबद्दल संवेदनशीलता यामुळे चांगल्या गोष्टी बदलल्या आहेत. मानसिक आरोग्याच्या आजूबाजूची आपली भाषा सुधारली आहे कारण “वेडा” आणि “पागल” सारखे शब्द कमी सर्रास वापरले जातात आणि ते चांगल्याप्रकारे समजले आहेत की ते अजाणतेपणे हानीकारक आणि कलंकित करणारे असू शकतात. आम्ही खूप काही शिकलो असताना, समाज म्हणून विकसित होण्यासाठी अजून बरेच काही करू शकतो.
जागतिक मानसिक आरोग्य दिनाचा इतिहास World Mental Health Day History
1992 मध्ये, वर्ल्ड फेडरेशन ऑफ मेंटल हेल्थच्या नेतृत्वाखाली त्या वेळी उपमहासचिव, रिचर्ड हंटर यांनी जागतिक मानसिक आरोग्य दिन तयार केला. संपूर्ण मानसिक आरोग्यासाठी वकिली करण्याशिवाय त्यांच्याकडे अचूक हेतू नव्हता. कमीतकमी सांगायचे तर, वाईट आणि धोकादायक सवयींची भरपाई बदलणे ही एक चढाई होती जी लोकांसाठी कठीण परिस्थिती आणखी वाईट बनवत होती.
जगात अनेक मानसिक आरोग्य समस्या आहेत ज्यांचा योग्य उपचार होत नव्हता. फ्रान्समध्ये उपचारासाठी सार्वजनिक निधी मिळवण्यासाठी संघर्ष, न्यूझीलंडमध्ये अमानुष वागणूक आणि मानसिक आरोग्य खरोखर काय आहे यासंदर्भात एकूणच अज्ञान होते. डब्ल्यूएफएमएचला माहित होते की जागतिक संकटाचे निराकरण करण्यासाठी त्यांना जागतिक स्तरावर कार्य करण्याची आवश्यकता आहे.
पहिली तीन वर्षे अमेरिकन माहिती संस्थेच्या उपग्रहाद्वारे जगभरात दोन तासांचे प्रसारण होते. हा स्टुडिओ फ्लोरिडाच्या ताल्लाहसी येथे स्थित होता आणि त्यांचा वकिलीचा संदेश जगापर्यंत पोहोचवण्याचा हा एक उपयुक्त मार्ग बनला. त्यांनी चिली, इंग्लंड, ऑस्ट्रेलिया आणि झांबियामधून सहभाग घेतला होता, तर जिनेव्हा, अटलांटा आणि मेक्सिको सिटीने प्रसारणासाठी पूर्व-टेप केलेले विभाग.
पहिल्या जागतिक मानसिक आरोग्य दिनाची थीम 1994 मध्ये ‘संपूर्ण जगभरात मानसिक आरोग्य सेवांची गुणवत्ता सुधारणे’ होती. मोहिमेनंतर 27 देशांनी अभिप्राय अहवाल पाठवले आणि ऑस्ट्रेलिया आणि इंग्लंडमध्ये राष्ट्रीय मोहिमा होत्या. ही गती पुढे चालू ठेवून, जगभरातील WFMH बोर्ड सदस्यांनी सरकारी विभाग, संस्था आणि नागरिकांमध्ये वाढत्या लोकप्रियतेनुसार कार्यक्रमांची व्यवस्था केली.
1995 पासून सुरू आणि पुढे चालू, पॅन अमेरिकन हेल्थ ऑर्गनायझेशन (PAHO) ने नियोजन किट साहित्याचा स्पॅनिश, फ्रेंच, रशियन, हिंदी, जपानी, चीनी आणि अरबी भाषेत अनुवाद करण्याची व्यवस्था केली. जसजशी वर्षे उलटत गेली तसतसे अधिक देश सामील झाले आणि परिणामी नागरिकांनी मानसिक आरोग्याची धारणा मानवाधिकाराच्या अधिक समानार्थी बनली.
जागतिक मानसिक आरोग्य दिनाची थीम काळाबरोबर विस्तारली. महिला, मुले, आरोग्य, काम, आघात, आत्महत्या आणि बरेच काही संभाषणाचा एक भाग बनले आणि आज सामान्य नागरिक मानसिक आरोग्याच्या बाबतीत अधिक जाणकार आहे.
जागतिक मानसिक आरोग्य दिवसाची टाइमलाइन
1992, सुरुवातीला
10 ऑक्टोबर 1992 रोजी पहिल्यांदा जागतिक मानसिक आरोग्य दिन साजरा केला.1994, त्या थीमला नाव द्या
पहिली थीम तयार केली आहे – ‘जगभरात मानसिक आरोग्य सेवांची गुणवत्ता सुधारणे.’1995, जागतिक परिणाम
आंतरराष्ट्रीय कार्यक्रमांमध्ये वाढ होते ज्यामुळे विषय आणि सामुदायिक उत्सवांबद्दल अधिक परिषदा होतात.1996, वर्तमान जागरूकता
जसजसे अधिक थीम जोडल्या जातील, वैश्विक स्तरावर मानसिक आरोग्याच्या अनेक पैलूंबद्दल जागरूकता वाढते.
जागतिक मानसिक आरोग्य दिनाच्या तारखा |
||
| वर्ष | तारीख | दिवस |
| 2021 | 10 ऑक्टोबर | रविवार |
| 2022 | 10 ऑक्टोबर | सोमवार |
| 2023 | 10 ऑक्टोबर | मंगळवार |
| 2024 | 10 ऑक्टोबर | गुरुवार |
| 2025 | 10 ऑक्टोबर | शुक्रवार |
FAQ जागतिक मानसिक आरोग्य दिन नेहमी विचारले जाणारे प्रश्न?
Q: मानसिक आजार असलेल्या व्यक्तीला मी कसे सांत्वन करू?
Ans: बर्‍याच लोकांना मदत करायची आहे, पण कशी करावी हे माहित नाही. हे अनौपचारिक ठेवा आणि जे कोणी त्रास सहन करत असतील त्यांना दुपारच्या जेवणासाठी घेऊन जाण्यास सांगा आणि त्यांना सांगा की आपण त्यांच्यासाठी तेथे आहात.
Q: मानसिक आजार कशामुळे होतो?
Ans: आपल्या जीवशास्त्र आणि बाह्य घटकांशी संबंधित मानसिक आरोग्याच्या समस्यांमध्ये अनेक घटक योगदान देऊ शकतात: मानसिक आघात, पालकांचे लवकर नुकसान आणि दुर्लक्ष ही काही उदाहरणे आहेत.
Q: मला मानसिक आरोग्य समस्या असल्यास मला कसे कळेल?
Ans: आपल्याला गंभीर चिंता असल्यास मानसिक आरोग्य व्यावसायिकांचा सल्ला घेणे महत्वाचे आहे. झोपेमध्ये किंवा भूक, जलद किंवा नाट्यमय मूड बदलणे, माघार घेणे, कामकाजात घट होणे आणि सरळ विचार करण्यात समस्या येणे ही काही चिन्हे आहेत.
Q: जागतिक मानसिक आरोग्य दिन कसा साजरा करावा?
Ans: कामाच्या ठिकाणी ग्रुप थेरपी करा, तुमच्या कामाच्या ठिकाणी ग्रुप थेरपी कार्यशाळेसाठी नोंदणी करा. हे तुम्हाला आणि तुमच्या सहकाऱ्यांना सुरक्षित वातावरणात स्वतःला व्यक्त करण्याची अनुमती देऊ शकते. आमचा विचार आहे की पुढे जाणे आणि पुढे नेणे हा सर्वोत्तम मार्ग आहे, परंतु जर ते योग्यरित्या हाताळले गेले नाहीत तर अनपेक्षितपणे समस्या उद्भवू शकतात.
Q: स्वत: ची काळजी घेण्याचा सराव करा?
Ans: तुम्ही तुमच्या जीवनात अनेक बदल करू शकता जे जागतिक मानसिक आरोग्य दिनाच्या पलीकडे चालू राहू शकतात. नियमित झोपेची दिनचर्या विकसित करणे, निरोगी पर्यायांमध्ये आपला आहार समायोजित करणे, लंच ब्रेक घेणे आणि लांब फिरायला जाणे हे काही पर्याय आहेत. स्वत: ची काळजी घेण्याचा मुद्दा म्हणजे तुमच्या विशिष्ट गरजा समजून घेणे. तुम्हाला काय हवे आहे ते विचारायला वेळ शोधा आणि त्यासाठी जा.
Q: थीम फॉलो करा
Ans: प्रत्येक वर्षी, एक नवीन थीम असते आणि जरी ती आपल्या संघर्षांमध्ये थेट सामील नसली तरीही आपण त्यातून शिकू शकता. थोडा वेळ घालवा आणि विषयावर संशोधन करा. जागरूकता आपल्या पलीकडे वाढते आणि ती आपल्याला इतरांना चांगल्या प्रकारे समजून घेण्यासाठी योग्य साधने प्रदान करू शकते.
Q: जागतिक मानसिक आरोग्य दिवस का महत्त्वाचा आहे?
Ans: समस्या ओळखा, मनाची कल्पना ही एक अमूर्त संकल्पना आहे आणि हा दिवस आपल्याला आपल्या विचारांबद्दल विचार करण्याची परवानगी देतो. आम्ही कालबाह्य समजांपेक्षा विकसित होत आहोत आणि मानसिक आरोग्याचा कलंक सोडत आहोत जेणेकरून आम्ही त्याचे योग्य निदान करू शकू आणि आपली काळजी घेऊ शकू. मानसिक आरोग्याच्या समस्यांपासून ओझे आणि भीती काढून टाकल्यामुळे, लढाई बरीच सोपी होते.
Q: तुमच्या वेदना शेअर करा?
Ans: हा दिवस तुम्हाला आठवण करून देतो की तुम्ही जे काही करत आहात, तुम्ही एकटे नाही आहात. बर्‍याचदा आपल्याला असे वाटते की केवळ आपणच कठीण काळाला सामोरे जात आहोत. इतर लोक यातून गेले आहेत आणि ते दुसऱ्या टोकापर्यंत पोहोचले आहेत हे जाणून घेणे आनंददायक आहे. हे आपल्याला आठवण करून देते की आपण आपल्या स्वतःच्या वेदनांवर मात करू शकता.
Q: योग्य उपचार?
Ans: मानसिक आरोग्याविषयीची आपली समज जसजशी वाढत जाते तसतसे योग्य उपचार घेण्याची आपली क्षमता वाढते. योग्य थेरपिस्ट आणि आवश्यक औषधोपचार, आपण अधिक कार्यक्षम स्तरावर कार्य करू शकता. आम्ही जितके अधिक स्वीकारतो आणि संशोधन आणि मानसिक आरोग्यसेवेसाठी जितका अधिक निधी दिला जातो, तितका जागतिक प्रभाव जास्त असतो.
Final Word:-
जागतिक मानसिक आरोग्य दिवस World Mental Health Day Information Marathi Theme History हा आर्टिकल तुम्हाला कसा वाटला आम्हाला कमेंट करून नक्की सांगा आवडल्यास आपल्या फ्रेंड आणि फॅमिली मध्ये शेअर करायला विसरू नका. #worldmentalhealthday #worldmentalhealthday2021
1 thought on “जागतिक मानसिक आरोग्य दिवस | World Mental Health Day Information Marathi Theme History”