Green Crackers Information in Marathi (Meaning, Diwali Green Crackers) #greencrackers
Green Crackers Information in Marathi
Green Crackers Information in Marathi: आजच्या आर्टिकल मध्ये आपण ग्रीन क्रॅकर म्हणजे काय याविषयी माहिती जाणून घेणार आहोत प्रदूषण मुक्त दिवाळी हे आपल्या पर्यावरणासाठी खूपच गरजेचे आहे जीवन दिवाणी लवकरच येणार आहे आणि त्यानिमित्त भारत सरकारने नागरिकांना ग्रीन क्रॅकर वापरण्याचा सल्ला दिलेला आहे चला तर जाणून घेऊया ग्रीन क्रॅकर म्हणजे काय याविषयी थोडीशी माहिती.
भारत सरकारने तसेच इतर जगातील सरकारने फटाक्यांच्या निर्मितीमध्ये बेरियमच्या वापरावर बंदी घालण्यात आलेली आहे.
CSIR: National Environmental Engineering Research Institute हिरव्या फटाक्यांची व्याख्या करते फटाके कमिशन आकाराचे राग न वापरता कच्च्या मालाचा कमी वापर आणि विशिष्ट संदर्भासह उत्सर्जन कमी करण्यासाठी दोन सप्रेंटिस सारखे पदार्थ पर्टिक्युलर मॅटर पारंपारिक फटाक्यांच्या तुलनेत ग्रीन फटाके जवळपास 30 टक्के कमी आवाज निर्माण करतात.
ग्रीन क्रॅकर कसे ओळखावे?
फटाक्यांच्या पॅकेजिंग वर CSIR NEERI चा लोगो शोधावा लागेल.
पारंपरिक फटाके आणि हिरवे फटाके यात काय फरक आहे?
Green Crackers Meaning in Marathi: हिरवे फटाक्यांमध्ये माईकचे भ्रमण कमी असते आणि ॲल्युमिनियमचा कमीत कमी वापर होतो त्यामध्ये बेरियम संयुगे नसता ज्याचा वापर हिरवा रंग मिळवण्यासाठी केला जातो हिरवा आणि ध्वनी प्रदूषणात भर घालतो हिरवे फटाके ऑक्सिडेंट म्हणून पोटॅशियम नायट्रेट वापरतात पारंपरिक फटाके ब्लॅक पावडर, नाईटट्रेट, क्लोरेट्स, आणि पल पर क्लोरेट्स यासारख्या एक्सीडेंट एजंट चा वापर करतात सल्फर आणि चारकोल सारखे कमी करणारे एजंट आणि बेरियम सारखे कलरिंग एजंट आणि वापरतात.
23 ऑक्टोबर 2018 रोजी एक ऐतिहासिक निकाला दिवाळीच्या आधी सर्वोच्च न्यायालयाने हिरव्या फटाक्या व्यतिरिक्त फटाके वापरण्यास बंदी घातली हे दिल्लीतील काही रहिवाशांनी सप्टेंबर 2015 मध्ये दाखल केलेल्या रिट याचिका वर होते ज्या फटाक्यांच्या विक्रीवर बंदी घालण्याची मागणी केली होती कारण त्यांना वाढत्या वायुप्रदूषणाची चिंता होती संयुक्त बैठकी तयार करण्यावर अनेक फटाके आणि स्पार्कच्या निर्मितीमध्ये मुख्य रसायन असलेल्या बेरियमच्या वापरावर बंदी घालण्यात आली होती. न्यायालयाने 2021 मध्ये बेरियम वरील बंदी वर पुन्हा पुष्टी केलेली आहे.
हिरवे फटाके बाजारात उपलब्ध आहेत का?
उत्पादकांनी फक्त ग्रीन फटाकेची निर्मिती केली पाहिजे आणि किरकोळ दुकानांमध्ये फक्त ग्रीन फटाके विकले जातील याची खात्री करण्यासाठी राज्य प्रदूषण नियंत्रण मंडळ जबाबदार आहे. मात्र न्यायालयाच्या आदेश दिल्यानंतर पहिल्या दोन वर्षात ग्रीन फटाक्यांबाबत कोणतेही पष्टता नव्हती आणि त्यानंतरची दोन वर्ष साथीच्या आजारामुळे वाया गेली न्यायालयाच्या अनुकूल निर्णयाच्या प्रतीक्षेत उपाधकांनी उपाध्यनाथ लक्षणीय घट केल्यामुळे हे वर्ष दाबले आहे.
नॅशनल ग्रीनल एनजीटीनुसार (NGT) हिरव्या फटाक्यांना फक्त शहरे आणि शहरांमध्ये परवानगी आहे जिथे हवेची गुणवत्ता मध्यम किंवा खराब आहे.
हिरव्या फटाक्यांमुळे पारंपारिक फटाक्यांच्या तुलनेत 30 टक्के कमी वायू प्रदूषण होते. हिरवे फटाके उत्सर्जन मोठ्या प्रमाणात कमी करतात आणि धूळ शोषून घेतात त्यात बेरियम नायट्रस सारखे घातक घटक नसतात. पारंपारिक फटक्यांमधील विषारी धातू कमी घातक संयुगे बदलतात. नॅशनल ग्रीन ट्युबिनल नुसार हिरव्या फटाक्यांना फक्त शहरे आणि शहरांमध्ये परवानगी दिलेली आहे जेथे हवेची गुणवत्ता मध्यम किंवा खराब आहे.
ग्रीन फटाके म्हणजे काय? (What are green crackers)
Green crackers वैज्ञानिक आणि औद्योगिक संशोधन परिषदेने विकसित केलेले आहे. राष्ट्रीय पर्यावरण अभियांत्रिकी संशोधन संस्था ग्रीन फटाके यांच्या पारंपारिक समकांपेक्षा 30 टक्के कमी दराने प्रदूषण उत्सर्जित करतात. हे भारतातील वायु प्रदूषणाच्या समस्यांवर पर्यावरणास अनुकूल उपाय आहे आणि तसेच हवामान बदलाचा सामना करण्याच्या प्रयत्नाच्या दिशेने एक पाऊल आहे. पेट्रोलियम अँड एक्सप्लोसिव्ह सेफ्टी ऑर्गनायझेशन डिपार्टमेंट फोर प्रोमोशन ऑफ इंडस्ट्री अँड इंटरनल ट्रेड वाणिज्य आणि उद्योग मंत्रालयाने मंजुरी दिलेली.
- ग्रीन क्रॅकसची वैशिष्ट्ये नियमित फटाके सुमारे 160 डेसिबल आवाज उत्सर्जित करतात तर हिरव्या फटाक्यांचा उत्सर्जन दर 110 ते 125 डेसिबल इतका मर्यादित आहे.
- पारंपारिक फटाक्यांमध्ये हिरव्या फटाके वेगळे करण्यासाठी हिरवा लोगो आणि क्विक रिस्पॉन्स विकसित करण्यात आलेला आहे.
- ग्रीन क्रॅकर फॉर्मुलेशन वापरून फटाके बनवण्यासाठी उत्पादकांना CSIR सोबत करार करणे आवश्यक आहे.
हिरव्या फटक्यांचा प्रकार
भारतातील ३ प्रकारचे ग्रीन फटाके उपलब्ध आहेत.
- SWAS (सुरक्षित पाणी सोडणारा)
- STAR (सेफ थरमाईट क्रेकर)
- SAFAL (सुरक्षित किमान ॲल्युमिनियम)
SWAS
- पाण्याची वाफ सोडा
- पोटॅशियम नायट्रेट आणि सल्फर नाही
- वायु उत्सर्जनासाठी DILUENTS
- 30% कमी कण सोडतो
STAR
- पोटॅशियम नायट्रेट आणि सल्फर नाही
- कमी झालेले कण सोडतो
- आवाजाची तीव्रता कमी
SAFAL
- ॲल्युमिनियमचा कमीत कमी वापर
- ऑक्सिडायझिंग एजंट नायट्रेट आणि क्लोरेट्स (क्रॅकर मध्ये ऑक्सिजन निर्माण करतात)
ग्रीन फटाके वापरण्याचे फायदे पारंपरिक फटाक्यांच्या तुलनेत हिरवे फटाके अनेक फायदेंनी भरलेले आहे.
कमी प्रदूषण: दरवर्षी हवेची गुणवत्ता घसरत आहे आणि हिवाळ्यात धुके एक धोका बनत आहे. विशेषता दिवाळीच्या सणानंतर भारतातील हिरव्या फटाक्यांचा या परिस्थितीवर सकारात्मक परिणाम होईल.
कमी अपघात: व्यापारी फटाके मोठ्या आवाजात असतात आणि त्यातून तीव्र ठिणगी निर्माण होते ज्यामुळे अनेक अपघात झालेले आहेत. हिरव्या फटाक्यांमुळे आवाज आणि तीव्रता नियंत्रित होईल त्यामुळे असे अपघात कमी होतील.
कमी होणारे उत्सर्जन: हिरव्या फटाक्यांमध्ये वापरण्यात येणारा कच्चा माल कमी प्रदूषणकारी असतो आणि धूळ दाबून वातावरणातील कर्णाचे उत्सर्जन कमी करतो हे फटाके धूळ दाबणारे आणि वायू उत्सर्जन सौम्य करण्यासाठी पाण्याची वाफ किंवा हवा सोडतो.
