जीडीपी ग्रोथ रेट म्हणजे काय? – GDP Growth Rate Information in Marathi
GDP Growth Rate Information in Marathi
जीडीपी वाढीचा दर काय आहे? अर्थव्यवस्था किती वेगाने वाढत आहे किंवा कमी होत आहे हे दर्शवते.
जीडीपी दर वाढीचे चार घटक आहेत
- वैयक्तिक वापर
- व्यवसाय गुंतवणूक
- सरकारी खर्च
- निव्वळ व्यापार
व्यवसाय चक्रामध्ये अर्थव्यवस्था कोठे आहे हे दर्शविते. वास्तविक जीडीपी महागाईसाठी समायोजित करतो
सकल देशांतर्गत उत्पादन (GDP) वाढीचा दर अर्थव्यवस्था किती वेगाने वाढत आहे हे मोजतो. हा दर देशाच्या आर्थिक उत्पादनाच्या सर्वात अलीकडील तिमाहीची मागील तिमाहीशी तुलना करतो. आर्थिक उत्पादन GDP द्वारे मोजले जाते.
सध्याचा US GDP वाढीचा दर 6.9% आहे. याचा अर्थ 2020 च्या चौथ्या तिमाहीच्या तुलनेत 2021 च्या चौथ्या तिमाहीत यूएस अर्थव्यवस्था 6.9% ने वाढली, असे ब्युरो ऑफ इकॉनॉमिक अॅनालिसिस (BEA) नुसार.
जीडीपी वाढीचा दर अर्थव्यवस्था किती वेगाने वाढत आहे किंवा कमी होत आहे हे दर्शवते.
जीडीपी चार घटकांद्वारे चालते, त्यापैकी सर्वात मोठा वैयक्तिक वापर आहे.
जीडीपी वाढ दर्शवते की व्यवसाय चक्रात अर्थव्यवस्था कुठे आहे.
वास्तविक जीडीपी महागाईसाठी समायोजित करतो आणि वर्षांमधील तुलना करण्यासाठी वापरला जाऊ शकतो.
GDP चे चार घटक
जीडीपीचे चार घटक आहेत : वैयक्तिक वापर, व्यावसायिक गुंतवणूक, सरकारी खर्च आणि निव्वळ व्यापार. जीडीपी वाढीचा प्राथमिक चालक वैयक्तिक वापर आहे, ज्यामध्ये किरकोळ विक्रीचे महत्त्वपूर्ण क्षेत्र समाविष्ट आहे. पुढे व्यवसाय गुंतवणूक आहे, ज्यामध्ये बांधकाम आणि इन्व्हेंटरी पातळी समाविष्ट आहे.
सरकारी खर्च हा विकासाचा तिसरा चालक आहे. सामाजिक सुरक्षा फायदे, संरक्षण खर्च आणि मेडिकेअर फायदे या त्याच्या सर्वात मोठ्या श्रेणी आहेत. मंदीच्या काळात अर्थव्यवस्था उडी मारण्यासाठी सरकार अनेकदा हा घटक वाढवते.
शेवटी, चौथा घटक म्हणजे निव्वळ व्यापार किंवा निर्यात वजा आयात. जीडीपीमध्ये निर्यातीची भर पडते, तर आयात वजा होते.
जीडीपी वाढीचा दर का महत्त्वाचा आहे?
जीडीपी वाढीचा दर हा आर्थिक आरोग्याचा सर्वात महत्त्वाचा सूचक आहे. ब्युरो ऑफ इकॉनॉमिक अॅनालिसिस (The Bureau of Economic Analysis) अनेकदा नवीन डेटा येताच त्याचे जीडीपी अंदाज अद्ययावत करते. गुंतवणूकदार या नवीन माहितीवर प्रतिक्रिया देतात म्हणून त्या सुधारणांचा शेअर बाजारावर परिणाम होतो.
जीडीपी वाढीचा दर अर्थव्यवस्थेच्या व्यवसाय चक्राच्या चार टप्प्यांपैकी कोणत्या टप्प्यात आहे हे स्पष्ट करतो: शिखर, आकुंचन, कुंड आणि विस्तार.
अर्थव्यवस्था विस्तारत असताना जीडीपी वाढीचा दर सकारात्मक असतो. जर ते वाढत असेल, तर व्यवसाय, नोकऱ्या आणि वैयक्तिक उत्पन्न देखील वाढेल.
आदर्श विकास दर 2% आणि 3% दरम्यान आहे. जर ते जास्त काळ त्यापलीकडे विस्तारले तर ते शिखर गाठते. त्यावेळी फुगा फुटतो आणि आर्थिक विकास थांबतो.
जर अर्थव्यवस्था संकुचित झाली तर व्यवसाय नवीन खरेदीमध्ये गुंतवणूक करणे थांबवतील. अर्थव्यवस्था सुधारेल असा विश्वास होईपर्यंत ते नवीन कर्मचार्‍यांना कामावर घेण्यास विलंब करतील. त्या विलंबांमुळे अर्थव्यवस्थेला आणखी उदासीनता येते. नोकऱ्यांशिवाय, ग्राहकांकडे खर्च करण्यासाठी पैसे कमी असतात.
जीडीपी वाढीचा दर नकारात्मक झाल्यास देशाची अर्थव्यवस्था मंदीत आहे. जीडीपी मागील तिमाही किंवा वर्षाच्या तुलनेत कमी असताना नकारात्मक वाढ होते. जोपर्यंत ते कुंडावर आदळत नाही तोपर्यंत ते नकारात्मक होत राहील. त्याच महिन्यात गोष्टी उलटू लागतात. कुंड नंतर, जीडीपी सामान्यतः पुन्हा सकारात्मक होतो.
जीडीपी वाढीचा दर काय आहे?
NSO ने देखील 2019-20 साठी वास्तविक GDP वाढीचा आकडा 4 टक्क्यांच्या आधीच्या अंदाजाप्रमाणे 3.7 टक्क्यांपर्यंत खाली आणला आहे. रॉयटर्सच्या म्हणण्यानुसार, 2020-21 मध्ये 6.6 टक्क्यांच्या संकुचिततेच्या तुलनेत 2021-22 मध्ये GDP मधील वाढीचा अंदाज 8.9 टक्के आहे.
5% जीडीपी वाढीचा दर चांगला आहे का?
वेगवान वाढ ही नेहमीच चांगली वाढ नसते. ते शाश्वत असले पाहिजे. अर्थशास्त्रज्ञ सहसा सहमत असतात की आदर्श GDP वाढीचा दर 2% आणि 3% च्या दरम्यान आहे. 5 बेरोजगारीचा नैसर्गिक दर राखण्यासाठी वाढ 3% असणे आवश्यक आहे.
जीडीपी वाढीचा दर कसा मोजतात?
जीडीपी वाढीचा दर मोजण्यासाठी, वर्तमान मूल्य घ्या आणि ते मागील मूल्यातून वजा करा. पुढे, या फरकाला मागील मूल्याने भागा आणि वाढीच्या दराचे टक्केवारीचे प्रतिनिधित्व मिळवण्यासाठी 100 ने गुणा.
