बुद्ध पौर्णिमा 2023: तारीख, वेळ, महत्व आणि इतिहास | Buddha Purnima 2023 Marathi
बुद्ध पौर्णिमा: बुद्धाचा जन्म आणि आत्मज्ञान
बुद्ध पौर्णिमा, ज्याला वेसाक किंवा बुद्ध जयंती देखील म्हणतात, हा जगभरातील बौद्धांनी साजरा केला जाणारा सर्वात महत्वाचा सण आहे. हा दिवस बौद्ध धर्माचे संस्थापक गौतम बुद्ध यांचा जन्म, ज्ञानप्राप्ती आणि निधनाचे प्रतीक आहे. हा चिंतन, ध्यान आणि आध्यात्मिक नूतनीकरणाचा दिवस आहे, जिथे बौद्ध बुद्ध आणि त्यांच्या शिकवणींना श्रद्धांजली वाहण्यासाठी एकत्र येतात.
बुद्ध पौर्णिमेचा इतिहास आणि महत्त्व
बुद्ध पौर्णिमा ही हिंदू कॅलेंडरमध्ये वैशाख महिन्याच्या पौर्णिमेच्या दिवशी येते, जी सहसा एप्रिल किंवा मे मध्ये येते. भारत, नेपाळ, श्रीलंका, थायलंड, म्यानमार आणि कंबोडिया यासह अनेक बौद्ध देशांमध्ये ही सार्वजनिक सुट्टी आहे.
बौद्ध धर्मग्रंथानुसार, गौतम बुद्धांचा जन्म नेपाळमधील लुंबिनी येथे 563 ईसापूर्व वैशाखाच्या पौर्णिमेच्या दिवशी झाला होता. तो एक राजपुत्र म्हणून वाढला आणि जगाच्या दु:खाचा साक्षीदार होईपर्यंत त्याने विलासी जीवन जगले. त्यानंतर त्यांनी विलासी जीवनाचा त्याग केला आणि आत्मज्ञानासाठी आध्यात्मिक शोध सुरू केला. अनेक वर्षांच्या ध्यान आणि आत्म-शिस्तीनंतर, त्यांनी शेवटी भारतातील बिहारमधील बोधगया येथे बोधीवृक्षाखाली ज्ञान प्राप्त केले. त्यांनी आपले उर्वरित आयुष्य चार उदात्त सत्ये आणि आठपट मार्ग शिकवण्यात घालवले, जो बौद्ध धर्माचा पाया बनला.
बुद्ध पौर्णिमा बौद्धांसाठी महत्त्वपूर्ण आहे कारण ती बुद्धांच्या जीवनातील तीन महत्त्वाच्या घटनांचे स्मरण करते – त्यांचा जन्म, ज्ञानप्राप्ती आणि निधन. हा एक अत्यंत अध्यात्मिक महत्त्वाचा दिवस आहे, जेथे बौद्ध बुद्धांच्या शिकवणींवर चिंतन करतात आणि धर्माच्या मार्गावर चालण्याचा प्रयत्न करतात.
बुद्ध पौर्णिमेचे उत्सव आणि विधी
बुद्ध पौर्णिमा हा आध्यात्मिक नूतनीकरणाचा दिवस आहे, जेथे बौद्ध लोक बुद्धाच्या शिकवणींचा उत्सव साजरा करण्यासाठी एकत्र येतात. देशानुसार हा उत्सव वेगवेगळे आहेत, परंतु मूळ विषय एकच आहे – बुद्ध आणि त्यांच्या शिकवणींचा सन्मान करणे.
भारतात, बौद्ध मठ आणि मंदिरांना भेट देऊन, प्रार्थना करून आणि धार्मिक विधी करून बुद्ध पौर्णिमा साजरी करतात. ध्यान आणि धर्म चर्चा देखील आयोजित करतात, जिथे भिक्षू आणि विद्वान बुद्धाच्या शिकवणींबद्दल त्यांचे अंतर्दृष्टी सामायिक करतात. बुद्धांच्या ज्ञानाचे स्थान असलेल्या बोधगयामध्ये, जगभरातील बौद्ध बुद्धांना श्रद्धांजली अर्पण करण्यासाठी आणि बोधिवृक्षाखाली ध्यान करण्यासाठी जमतात.
नेपाळमध्ये बुद्ध पौर्णिमा मोठ्या उत्साहात साजरी केली जाते. बौद्ध लोक काठमांडूमधील प्रसिद्ध बौद्ध मंदिर असलेल्या स्वयंभूनाथला भेट देतात आणि बुद्धांचा सन्मान करण्यासाठी बटर दिवे लावतात. ते बुद्धाचे जन्मस्थान लुंबिनीलाही भेट देतात आणि प्रार्थना करतात आणि धार्मिक विधी करतात.
श्रीलंकेत, बुद्ध पौर्णिमा ही सार्वजनिक सुट्टी आहे आणि बौद्ध लोक प्रार्थना करण्यासाठी आणि विधी करण्यासाठी मंदिरे आणि मठांना भेट देतात. ते मिरवणूक देखील आयोजित करतात, जिथे पारंपारिक ढोलकी वाजवणारे आणि नर्तकांसह बुद्धाची मूर्ती रस्त्यावरून नेली जाते.
थायलंडमध्ये बुद्ध पौर्णिमा विशाखा बुचा दिवस म्हणून ओळखली जाते आणि ती सार्वजनिक सुट्टी असते. बौद्ध लोक प्रार्थना करण्यासाठी आणि धार्मिक विधी करण्यासाठी मंदिरांना भेट देतात. ते मेणबत्तीच्या मिरवणुका देखील आयोजित करतात, जिथे बुद्धांच्या सन्मानार्थ हजारो मेणबत्त्या पेटवल्या जातात.
म्यानमारमध्ये, बुद्ध पौर्णिमा कासोन पौर्णिमा दिवस म्हणून साजरी केली जाते आणि बौद्ध बुद्धांना फुले, पाणी आणि मेणबत्त्या अर्पण करण्यासाठी मंदिरांना भेट देतात. ते मिरवणुका देखील आयोजित करतात, जिथे पारंपारिक नर्तक आणि संगीतकारांसह एक पवित्र वटवृक्ष रस्त्यावरून नेला जातो.
बुद्ध पौर्णिमा 2023 तारीख आणि वेळ
बुद्ध पौर्णिमा 2023: 5 मे 2023 रोजी साजरी केली जाणार आहे.
बुद्ध पौर्णिमा का साजरी केली जाते?
हा दिवस बौद्ध धर्माचे संस्थापक गौतम बुद्ध यांचा जन्म, ज्ञानप्राप्ती आणि महानिर्वानाचे प्रतीक आहे. भगवान गौतम बुद्धांना ज्ञानप्राप्ती झाल्यामुळे बौद्ध पौर्णिमा साजरी केली जाते. भगवान बुद्धाने आपल्या जगाला सुख आणि शांतीचा मार्ग दाखवला त्यामुळे दरवर्षी बुद्ध पौर्णिमा साजरी केली जाते.
बुद्ध पौर्णिमा 2023 वेळ
बुद्ध पौर्णिमेसाठी पौर्णिमा तिथी 04 मे 2023 रोजी रात्री 08:14 वाजता सुरू होईल आणि 05 मे 2023 रोजी बुद्ध पौर्णिमेची पौर्णिमा तिथी संध्याकाळी 07:33 वाजता समाप्त होईल.
Buddha Purnima Meaning in Marathi
“बुद्ध” या शब्दाचा अर्थ “प्रबुद्ध” किंवा “जागृत” आणि “पौर्णिमा” म्हणजे “पौर्णिमा” असा होतो. हा सण वेसाक, वेसाक किंवा बुद्ध दिवस म्हणूनही ओळखला जातो आणि वेशाखाच्या चंद्र महिन्याच्या पौर्णिमेच्या दिवशी साजरा केला जातो, जो सहसा एप्रिल किंवा मे मध्ये येतो.
गौतम बुद्धाचा जन्म आणि मृत्यू केव्हा झाला?
सहा वर्षांच्या तपस्यानंतर, वयाच्या पस्तीसव्या वर्षी सिद्धार्थाला पूर्ण ज्ञान प्राप्त झाले. परिणामी तो बुद्ध किंवा जागृत म्हणून ओळखला जाऊ लागला. त्यांचे वयाच्या ऐंशीव्या वर्षी भारतात निधन झाले. परिनिर्वाण स्तूप किंवा महापरिनिर्वाण मंदिर हे कुशीनगर, भारतातील एक बौद्ध मंदिर आहे जे बौद्ध धर्माचे संस्थापक गौतम बुद्ध यांचे मृत्यूस्थान असल्याचे म्हटले जाते.
बुद्ध पौर्णिमा कोणत्या राज्यात साजरी केली जाते?
बुद्ध पौर्णिमा भारतातील बिहार राज्यातील बौद्धगया येथे साजरी केली जाते?
बुद्ध पौर्णिमेला दुसरे नाव काय आहे?
हा सण बुद्ध जयंती, बुद्ध पौर्णिमा, वैशाख पौर्णिमा, सागा दावा आणि वेसाख अशा विविध नावांनी ओळखला जातो. पौर्णिमा म्हणजे संस्कृतमध्ये पौर्णिमा दिवस.
बुद्ध पौर्णिमेला कोणत्या तीन घटनांचे स्मरण होते?
बुद्ध पौर्णिमा हा जगभरातील बौद्धांसाठी सर्वात महत्त्वाचा सण आहे. बौद्ध धर्माचे संस्थापक गौतम बुद्ध यांच्या जन्म, ज्ञानप्राप्ती आणि निधनाचे स्मरण म्हणून जगभरातील बौद्ध संप्रदाय हा शुभ दिवस मोठ्या उत्साहाने साजरा करतात.
बोधगया कोणत्या देशात आहे?
बोध गया हे भारतातील बिहार राज्यातील गया जिल्ह्यातील महाबोधी मंदिर परिसराशी संबंधित धार्मिक स्थळ आणि तीर्थक्षेत्र आहे.
गौतम बुद्धांचा जन्म कुठे झाला?
लुंबिनी प्रांत, नेपाळ सिद्धार्थ गौतम, भगवान बुद्ध यांचा जन्म इ.स.पू. ६२३ मध्ये झाला. लुंबिनीच्या प्रसिद्ध बागांमध्ये, जे लवकरच तीर्थक्षेत्र बनले. यात्रेकरूंमध्ये भारतीय सम्राट अशोक होता, ज्याने त्याच्या स्मरणार्थ कोरलेल्या अशोक स्तंभांपैकी एक उभारला. स्तंभावरील शिलालेख नेपाळमधील सर्वात जुना आहे.
बुद्धांना ज्या पवित्र झाडाखाली ज्ञान प्राप्त झाले त्याचे नाव काय आहे?
बौधिवृक्ष
चार उदात्त सत्ये काय आहेत?
चार उदात्त सत्यांमध्ये बुद्धाच्या शिकवणींचे सार समाविष्ट आहे. दुःखाचे सत्य, दुःखाच्या कारणाचे सत्य, दुःखाच्या समाप्तीचे सत्य आणि दुःखाच्या अंताकडे नेणाऱ्या मार्गाचे सत्य.
आठपट मार्ग म्हणजे काय?
योग्य समज, योग्य विचार, योग्य भाषण, योग्य कृती, योग्य उपजीविका, योग्य प्रयत्न, योग्य मन आणि योग्य एकाग्रता या नोबल अष्टांगिक मार्गाच्या पायऱ्या आहेत.
बुद्ध पौर्णिमेला बटर दिवे लावण्याचे महत्त्व काय आहे?
बटर दिवे लावण्याची क्रिया या जगातून अंधकार आणि अज्ञान दूर करण्याचा प्रतीकात्मक मार्ग म्हणून कार्य करते.
काठमांडू येथील प्रसिद्ध बौद्ध मंदिराचे नाव काय आहे?
नेपाळमधील दोन पवित्र बौद्ध स्थळे म्हणजे काठमांडूमधील स्वयंभू आणि बौद्धनाथचे स्तूप. ते युनेस्कोच्या जागतिक वारसा स्थळाचा भाग आहेत आणि लुंबिनीच्या तीर्थयात्रेसह एकत्र केले जाऊ शकतात.
निष्कर्ष
बुद्ध पौर्णिमा हा अत्यंत आध्यात्मिक महत्त्वाचा दिवस आहे, जेथे बौद्ध लोक बुद्ध आणि त्यांच्या शिकवणींचा सन्मान करण्यासाठी एकत्र येतात.
