आजचा आर्टिकल मध्ये आपण जागतिक अधिवास दिवस बदल माहिती जाणून घेणार आहोत दरवर्षी ऑक्टोंबर महिन्याचा पहिला सोमवार हा दिवस “जागतिक अधिवास दिवस (World Habitat Day Information In Marathi)” म्हणून साजरा केला जातो. हा दिवस का साजरा केला जातो? आणि या दिवसाचे काय महत्त्व आहे? याबद्दल आपण सविस्तरपणे माहिती जाणून घेणार आहोत.
जागतिक अधिवास दिवस माहिती | World Habitat Day Information In Marathi
संयुक्त राष्ट्रसंघाने दरवर्षी ऑक्टोबरचा पहिला सोमवार जागतिक निवास दिन म्हणून आपल्या शहरांची आणि शहरांची स्थिती आणि सर्वांच्या पुरेशा निवाराच्या मूलभूत अधिकारावर प्रतिबिंबित करण्यासाठी नियुक्त केला आहे. हे आपल्याला आठवण करून देते की आपल्या सर्वांना आपल्या शहरांचे आणि शहरांचे भविष्य घडवण्याची शक्ती आणि जबाबदारी आहे.
जागतिक निवासस्थान दिनाचा उद्देश आपल्या गावांची आणि शहरांची स्थिती आणि पुरेसे निवारा मिळण्याच्या सर्वांच्या मूलभूत अधिकारावर प्रतिबिंबित करणे हा आहे. जगाला आठवण करून देण्याचा हेतू देखील आहे की आपल्या सर्वांना आपल्या शहरांचे आणि शहरांचे भविष्य घडवण्याची शक्ती आणि जबाबदारी आहे. जागतिक अधिवास दिवस 1985 मध्ये संयुक्त राष्ट्र महासभेने ठराव 40/202 द्वारे स्थापित केला आणि 1986 मध्ये प्रथम साजरा केला गेला.
जागतिक अधिवास दिवस 2021: या वर्षाची थीम सर्वांसाठी घरे: एक चांगले शहरी भविष्य आहे.
गृहनिर्माण हा मूलभूत मानवी हक्क आहे. कोविड-१९ विषाणूच्या प्रसाराविरूद्धच्या आमच्या लढाईतही हे केंद्रस्थानी आहे जिथे ती जीवन आणि मृत्यूची बाब असू शकते. कोविड-१९ चा प्रसार हा स्पॉटलाइटिंग आहे आणि आधीपासून अस्तित्वात असलेल्या जागतिक गृहनिर्माण संकटाला आणखी वाढवत आहे. पुरेशा घरांशिवाय, सामाजिक अंतर आणि चांगल्या स्वच्छता पद्धती पार पाडणे अशक्य आहे आणि सुमारे 1.8 अब्ज लोक, किंवा जगातील 20 टक्क्यांपेक्षा जास्त लोकसंख्येमध्ये पुरेशा घरांची कमतरता आहे. अनौपचारिक वसाहती आणि झोपडपट्ट्यांमध्ये 1 अब्ज लोक राहतात आणि 100 दशलक्षाहून अधिक लोक बेघर आहेत. 2030 पर्यंत अपुऱ्या घरांच्या लोकांची संख्या 3 अब्ज पर्यंत वाढू शकते.
अपुऱ्या घरांच्या परिस्थितीमध्ये राहणारे लोक – झोपडपट्ट्या आणि अनौपचारिक वसाहतींमध्ये कोविड-१९ संकटाच्या वेळी सर्वात जास्त फटका बसतात. छोट्या आणि गर्दीच्या घरांमध्ये तणावपूर्ण राहण्याच्या वातावरणाव्यतिरिक्त, सामाजिक आणि संरक्षणात्मक नेटवर्कमध्ये व्यत्यय आणि सेवांमध्ये प्रवेश कमी झाल्याने महिला आणि मुलांसाठी हिंसाचाराचा धोका वाढतो. मूलभूत सेवांची अनुपस्थिती आणि तणावाचा प्रादुर्भाव आणि अस्वस्थ राहण्याची परिस्थिती देखील खराब आरोग्यास कारणीभूत ठरते.
संपूर्ण साथीच्या काळात, बर्‍याच स्थानिक आणि राष्ट्रीय सरकारांनी सर्वात असुरक्षित लोकांच्या संरक्षणासाठी यंत्रणा ठेवली आहे, ज्यात बेघर आणि बेदखल करण्यासाठी उपाययोजना, तसेच मूलभूत स्वच्छताविषयक सेवांची तरतूद समाविष्ट आहे. तथापि, गृहनिर्माण आणि जमिनीच्या सध्याच्या पध्दतींचा आढावा घेण्यावर लक्ष केंद्रित करणारे दीर्घकालीन हस्तक्षेप महत्त्वपूर्ण आहेत, कारण ते शहरी भागातील अत्यंत घटनांना आणि भविष्यातील आपत्तीनंतरच्या पुनर्प्राप्तीला यश किंवा अपयशाला लक्षणीय आकार देऊ शकतात. सार्वजनिक आरोग्य परिणामांप्रमाणे शहरांचे चारित्र्य, आकार आणि सामाजिक-आर्थिक चैतन्य यांसाठी गृहनिर्माण केंद्रस्थानी आहे.
साथीच्या रोगाने हे दाखवून दिले आहे की जगभरातील शहरे आणि स्थानिक सरकारे इतर मूलभूत अधिकार मिळवण्यासाठी एक उत्प्रेरक म्हणून असमानता आणि गरिबीची पातळी कमी करण्यासाठी आणि सर्वांना पुरेशा घरांमध्ये प्रवेश प्रदान करण्याच्या दिशेने वाटचाल करू शकतात.
सीमावर्ती तंत्रज्ञान
ऑटोमेशन, रोबोटिक्स, इलेक्ट्रिक व्हेईकल्स, रिन्यूएबल एनर्जी टेक्नॉलॉजीज, बायोटेक्नॉलॉजीज आणि आर्टिफिशियल इंटेलिजन्स सारख्या फ्रंटियर टेक्नॉलॉजीज शक्यतो सामाजिक, आर्थिक आणि पर्यावरण क्षेत्रात बदल घडवून आणू शकतात. ते कचरा व्यवस्थापनासह दररोजच्या समस्यांसाठी उत्तम, स्वस्त, जलद, मोजण्यायोग्य आणि वापरण्यास सुलभ उपायांची क्षमता देतात. ते विकसनशील देशांना कमी कार्यक्षम तंत्रज्ञानाकडे झेप घेण्याच्या आणि सामाजिक नवकल्पना राबविण्याच्या संधी देखील सादर करतात. या शक्यतांच्या अनुषंगाने, नवीन शहरी अजेंडा विज्ञान, तंत्रज्ञान आणि नावीन्यपूर्ण क्षेत्रात वाढीव सहकार्य आणि ज्ञानाची देवाणघेवाण करण्याचे आवाहन करते जे जगातील वर्तमान आणि भविष्यातील शहरी भागाच्या विकासावर परिणाम करेल.
शहरांमधील कचरा व्यवस्थापन
जगातील शहरे दरवर्षी सुमारे 7-10 अब्ज टन कचरा तयार करतात आणि मूलभूत कचरा व्यवस्थापन आवश्यकता पूर्ण करण्यासाठी संघर्ष करतात. कमी उत्पन्न असलेल्या देशांतील नगरपालिका त्यांच्या बजेटच्या सरासरी 20 टक्के घनकचरा व्यवस्थापनावर आणि तीन टक्क्यांपेक्षा कमी स्वच्छतेवर खर्च करतात. तथापि, बहुतेक सेटिंग्जमध्ये हे मूलभूत कचरा आणि स्वच्छता व्यवस्थापन प्रणालीसाठी वित्तपुरवठा करण्यासाठी पुरेसे नाही, तर वापरकर्ते पुरवलेल्या कचरा सेवांसाठी पैसे देण्यास अनेकदा असमर्थ किंवा इच्छुक नसतात. परिणामस्वरूप, घनकचरा संकलन कमी उत्पन्न असलेल्या देशांतील शहरांतील लोकसंख्येच्या निम्म्याहून कमी लोकांपर्यंत पोहोचतो आणि 16 टक्के शहरी रहिवाशांना मूलभूत स्वच्छता सेवांमध्ये प्रवेश नाही. जागतिक स्तरावर, निर्माण होणाऱ्या घनकचऱ्यापैकी एक तृतीयांश अजूनही उघड्यावर टाकला जातो, तर फक्त एक पंचमांश भौतिक पुनर्प्राप्तीसाठी जातो, म्हणजे पुनर्वापर आणि कंपोस्टिंग,आणि सर्व सांडपाण्यांपैकी 80 टक्के पाणी जगातील जलमार्गांमध्ये सोडले जाते.
पुरेसा कचरा व्यवस्थापनाच्या अभावामुळे हवा, माती आणि जल प्रदूषण, सार्वजनिक आरोग्य, पर्यावरण आणि जैवविविधतेला धोका निर्माण झाला आहे, तसेच जगातील महासागरांमध्ये प्रचंड प्रमाणात कचरा जमा होत आहे – विशेषत: 90 टक्के शहरी भाग किनारपट्टीवर आहेत. असे गृहीत धरले जाते की महासागरांमध्ये प्रवेश करणारे प्लास्टिक दरवर्षी 100,000 सागरी प्राण्यांना मारत आहेत. या प्रदूषणाचा पर्यटन, मत्स्यव्यवसाय आणि आरोग्यसेवेवर लक्षणीय आर्थिक परिणाम होतो: सुमारे 375 अमेरिकन डॉलर प्रति मेट्रिक टन घनकचरा. 6 शिवाय, असा अंदाज आहे की दर 30 सेकंदांनी एखाद्या व्यक्तीचा मृत्यू डायरिया, मलेरिया सारख्या व्यवस्थापित कचऱ्यामुळे होणाऱ्या आजारांमुळे होतो. हृदयरोग आणि कर्करोग- वर्षाला 400,000 ते 10 लाख मृत्यू.
शाश्वत विकासासाठी अजेंडा 2030, विशेषत: शाश्वत विकास ध्येय 6, 11, 12 आणि 14,8 तसेच पॅरिस करार आणि नवीन शहरी अजेंडा, सर्व कचरा व्यवस्थापनाला एक तातडीचा आणि गंभीर मुद्दा मानतात ज्यावर भविष्याची खात्री करण्यासाठी उपाय करणे आवश्यक आहे आपल्या ग्रहाची समृद्धी आणि टिकाऊपणा.
एकात्मिक शहरी व्यवस्थापन प्रणालीचा भाग म्हणून फ्रंटियर तंत्रज्ञान देखील तैनात केले जाऊ शकते; उदाहरणार्थ, कचरा व्यवस्थापनावर डेटा तयार करणे जे सार्वजनिक आरोग्य, व्यावसायिक परवाना आणि आपत्कालीन व्यवस्थापन यासारख्या इतर शहरी विषयांवर निर्माण होणाऱ्या डेटामध्ये भरेल. शाश्वत कचरा व्यवस्थापनापर्यंत पोहोचण्यासाठी नाविन्यपूर्ण दृष्टिकोन कचरा पदानुक्रमाच्या सर्व क्षेत्रांना संबोधित करणे आवश्यक आहे: कमी करणे, पुनर्वापर, पुनर्वापर, पुनर्प्राप्ती आणि विल्हेवाट. पुनर्विचार, नकार आणि पुनर्वापर करून कचरा निर्माण करणे कमी करणे, उदा. फॅशन, दागिने किंवा फर्निचरमध्ये कचरा सामुग्री सुरक्षितपणे वापरणे किंवा शौचालय फ्लश करण्यासाठी शॉवर वॉटर वापरणे, सर्वात मोठा परिणाम निर्माण करते. तरीसुद्धा, साहित्य आणि पाण्याचे पुनर्वापर आणि पुनर्प्राप्तीसाठी पर्यायी आणि स्थानिकदृष्ट्या तयार केलेले मार्ग उदा. कचरा-ते-उर्जा जसे की लँडफिल गॅस संकलन, एनारोबिक पचन आणि भस्म,तसेच सायकल पूर्ण करण्यासाठी कचरा विल्हेवाट शोधणे आणि लागू करणे आवश्यक आहे.
FAQ
Q: जागतिक अधिवास दिवस म्हणजे काय?
Ans:
Q: जागतिक अधिवास दिवस 2021 थीम?
Ans: सर्वांसाठी घरे एक चांगले शहरी भविष्य आहे.
Q: जागतिक अधिवास दिवस भारतात कशा प्रकारे साजरा केला जातो?
Ans:
Final Word:-
जागतिक अधिवास दिवस माहिती World Habitat Day Information In Marathi हा आर्टिकल तुम्हाला कसा वाटला आम्हाला कमेंट करून नक्की सांगा आवडल्यास आपल्या फ्रेंड आणि फॅमिली मध्ये शेअर करायला विसरू नका.
