Sinauli Information in Marathi: आजच्या आर्टिकल मध्ये आपण सिनौली या प्राचीन शहरा विषयी किंवा सभ्यते विषयी माहिती जाणून घेणार आहोत सभ्यता अलीकडेच उत्खननास मिळालेली आहे डिस्कवरी प्लसच्या डॉक्युमेंटरीच्या माध्यमातून सिनौली शहराची माहिती आपल्याला माहिती झालेली आहे या प्रसिद्ध डॉक्युमेंटरी चाहे अँकरिंग हिंदी अभिनेता मनोज वाजपेयी यांनी केलेली आहे.
सिनौली सभ्यतेचे रहस्य काय आहे? – Sinauli Information in Marathi
| स्थान | उत्तर प्रदेश, भारत |
| प्रदेश | बरौत, बघपात डिस्ट्रिक, उत्तर प्रदेश |
| कालखंड | 29” 14’46” N |
| सापडलेला प्रकार | 77” 21’03” E |
| स्थापन केली | दफन भूमी रायल दफन भूमी |
| संस्कृती | C1850 – 1550 BCE |
| उत्खनन तारीख | लेट हडप्पा |
| पुरातन शास्त्रज्ञ | 2005-06 |
| व्यवस्थापन | D. V. Sharma / S. K. Manjul |
सिनौली हे उत्तर प्रदेशातील बागपत जिल्ह्यातील बरौत तहसीलमधील एक गाव आहे. 200 मध्ये झालेल्या उत्खननात येथून सिंधू संस्कृतीशी संबंधित 125 थडग्या सापडल्या. सिंधू संस्कृतीची प्रमुख ठिकाणे राखीगढी, कालीबंगा आणि लोथल येथे उत्खननादरम्यानही सांगाडे सापडले आहेत. येथे सापडलेल्या थडग्या 2200-1800 बीसीच्या सांगितल्या जात आहेत.
विशेष म्हणजे इथल्या उत्खननात प्राचीन भारतातील रथ आणि शस्त्रेही पृथ्वीच्या खालून सापडली आहेत. शेतात दफन केलेल्या दुर्मिळ पुरातन वास्तू तर आहेतच, पण प्राचीन भारताचा इतिहास खेड्यातल्या गल्ल्या आणि परिसरात असलेल्या घरांखाली दडला आहे. येथे एएसआयच्या पथकाने सुमारे 15-16 फूट खोदले, त्यानंतर पुरुषाचा सांगाडा, दोन तांब्याच्या अंगठ्या, तांब्याचे आवरण, सोन्याचे दागिने, मणी, मातीची भांडी, मोठी भांडी, उध्वस्त स्वयंपाकघर बाहेर आले आहे. हे सर्व महाभारत काळातील असल्याचे मानले जाते.
बरौत-छपरौली मार्गावर वसलेले, सुमारे 18,000 लोकसंख्या असलेले सिनौली आज जगभरात मीडियाच्या मथळ्यात आहे कारण डिस्कव्हरी प्लसवर त्यावर एक डॉक्युमेंटरी फिल्म प्रसारित होणार आहे.
IIT खरगपूर आणि भारताच्या पुरातत्व विभागाच्या शास्त्रज्ञांनी केलेल्या नवीन शोधातून असे आढळून आले आहे की सिंधू संस्कृती सुमारे 6000 BC म्हणजेच आजपासून 8000 वर्षे जुनी असल्याचे मानले जाते. सिंधू खोऱ्यात किमान आठ प्रमुख ठिकाणे आहेत जिथे संपूर्ण शहरे सापडली आहेत. ज्यांची नावे हडप्पा, मोहेंजोदेरो, चांहुदारो, लुथल, कालीबंगा, सुरकोटाडा, रंगपूर आणि रोपर आहेत.
इंग्रजांच्या उत्खननात असा विश्वास होता की सिंधू संस्कृतीतील शहरे इ.स.पू. 2600 पर्यंत स्थापन झाली होती. गुजरातमधील धोलावीरा, हरियाणातील भिराणा आणि राखीगढी आणि उत्तर प्रदेशातील सिनौली येथे सापडलेल्या पुरातन वास्तूंमुळे ही विचारसरणी बदलली. प्रभू श्री रामाचा काळ 5114 BC मानला जातो तर श्रीकृष्णाचा काळ 3228 BC मानला जातो. भारताचा इतिहास आजवर जो शिकवला किंवा सांगितला गेला तो खरा नव्हता असे पुरातत्वशास्त्राच्या नवीन शोधांवरून दिसून येते. सत्य काही वेगळेच आहे आणि जे अजून उघड व्हायचे आहे.
सिनौली सभ्यता कोठेआहे?
दिल्लीपासून 70 हजार किलोमीटर वर सिनोली ही सभ्यता उत्खननात सापडलेली आहे. सिनोली या शहराला लागूनच पानिपत, कुरुक्षेत्र यासारखे ठिकाणी आहेत या प्रदेशावर गंगा आणि यमुना नदीचा प्रवाह पाहिला आपल्याला मिळतो.
आर्किऑलॉजिकल विभागाने सिनौली पाशी केलेल्या उत्खननात मध्ये मोठमोठे मडके सापडले आहेत तसेच इथे सोन्याच्या अंगठ्या, तांब्याची अंगठी यासारख्या वस्तू मिळालेल्या आहेत तसेच काही प्रमाणामध्ये शस्त्र सुद्धा मिळालेले आहेत तसे पाहायला गेले तर येथे रथाचे अवशेष सुद्धा सापडले आहेत त्यामुळे असे गृहीत धरले जाते की येथे योद्धे राहत होते. हा प्रदेश पानिपत आणि कुरुक्षेत्र ची जोडल्या गेल्या असल्यामुळे सिनोली हा योद्ध्यांचा देश होतं असे गृहीत धरले जात आहे यावर नाशिक विभागाचे संशोधन चालू आहे.
सिनौली या भागामध्ये 2004 पासून उत्खनन चालू आहे कारण की येथे शेती करताना काही शेतकऱ्यांना मातीच्या वस्तू मिळाल्या होत्या तेव्हापासून आजपर्यंत येथे उत्खनन चालू आहे.
जेव्हा शेतकऱ्यांना शेतीमधून तांब्याच्या नाणी सापडण्यास सुरुवात झाली तेव्हा त्यांनी आर्किऑलॉजिकल विभागाला याबद्दल माहिती दिली शितल विभागाने 2004 पासून येथे उत्खनन करण्यास सुरुवात केली त्यानंतर संपूर्ण जगाला माहिती झाले की भारतामध्ये आणखी एक शब्द आहे जी खूप वर्ष जुनी आहे ही सभ्यता भगवान श्रीकृष्णाच्या काळाशी जोडली जाते याबद्दल अजूनही संशोधकांचे एकमत नाही तरी सुद्धा हा काळ भगवान श्रीकृष्णाच्या काळाशी निगडित आहे असे काही शास्त्रज्ञांचे म्हणणे आहे.
सिनौली आर्किटेक्चर साइटवर जेव्हा ASI ने पंधरा वर्षापूर्वी उत्खनन करण्यास सुरुवात केली तेव्हा तिथे त्यांना काही शव मातीमध्ये दफन केलेले आढळले त्यामुळे असा निष्कर्ष निघाला की येथे राहणारे लोक हे युद्ध होते कारण की यांच्या कबरे जवळच त्यांचे शस्त्र देखील त्यांच्यासोबत दफन केले होते.
तसेच या उत्खननामध्ये महिला योद्धाचे शव मिळालेले आहेत रंजक गोष्ट अशी की महिलाचे शव पायापासून कापून ठेवलेले मिळालेले आहेत ही परंपरा तिथे का होते याबद्दल अजूनही शास्त्रज्ञांचे संशोधन सुरू आहे ही परंपरा वैदिक काळाशी जोडले जाते पण याच यामध्येसुद्धा मतभेद पाहायला आपल्याला मिळत आहे ही संस्कृती सिंधू संस्कृतीच्या नंतर उदय असली असे काही लोकांचे म्हणणे आहे.
इथे काही रथाचे अवशेष सापडलेले आहे याचा वापर युद्ध करण्यासाठी केला जात होता असे काही म्हणणे आहे तसेच तेथे काही शेती विषयक अवजारे सापडलेली आहेत पण आश्चर्यकारक गोष्ट अशी की इथे शेती करण्यासाठी बैल याचा वापर होत नसून घोड्यांचा वापर होत होता, तसेच इथे व्यवहारासाठी तांब्याचे नाणे वापरले जात होते उत्खननामध्ये तांबेचे सुद्धा खूप अवशेष सापडलेले आपल्याला दिसू मिळते.
सिनौली ही सभ्यता किती वर्षांपूर्वी अस्तित्वात होती?
C1850 – 1550 BCE
सिनौलीया संस्कृतीचा कालखंड महाभारत कालखंडाशी निगडित आहे का?
भगवान श्रीकृष्ण आणि सिनौली या संस्कृतीचा कालखंड जवळ जवळ एक सारखाच आहे.
सिनौली या संस्कृती मध्ये कोणत्या कोणत्या गोष्टी सापडले आहेत?
तांब्याची नाणी, शेती विषयी अवजारे, तलवारी, शस्त्र आणि मातीची भांडी त्या सोबतच काही शव सुद्धा इथे मिळाले आहेत.
सिनौली सभ्यता वैदिक काळाशी मिळतीजुळती आहे का?
काही संशोधकांचे यावर मतभेद आहेत.
सिनौली या आर्किऑलॉजी साइट्सचे रहस्य काय आहे?
कार्बन डेटिंग नुसार ही संस्कृती प्राचीन संस्कृती आहेत या संस्कृती बद्दल भारतीय शास्त्रांमध्ये काही पुरावा मिळालेला नाही त्यामुळे ही संस्कृती भारतीय संस्कृतीशी थोडीशी वेगळ्या असल्यामुळे या संस्कृतीबद्दल रहस्य कायम आहे.
Final Word:-
Sinauli Information in Marathi हा आर्टिकल तुम्हाला कसा वाटला आम्हाला कमेंट करून नक्की सांगा आवडल्यास आपल्या फ्रेंड आणि फॅमिली मध्ये शेअर करायला विसरू नका.
