Neurological Disorder Meaning in Marathi: न्यूरोलॉजिकल डिसऑर्डर काय आहे: कारणे, लक्षणे आणि उपचार
न्यूरोलॉजिकल डिसऑर्डर हा मेंदू, पाठीचा कणा आणि मज्जातंतूंसह मज्जासंस्थेवर परिणाम करणाऱ्या परिस्थितींचा समूह आहे. या विकारांमुळे संज्ञानात्मक, मोटर, संवेदी आणि स्वायत्त बिघडलेले कार्य यासह लक्षणे विस्तृत होऊ शकतात. या लेखात, आम्ही न्यूरोलॉजिकल विकारांची कारणे, लक्षणे आणि उपचारांचा या विषयी माहिती जाणून घेणार आहोत.
What is a Neurological Disorder
मज्जासंस्था हे पेशी, ऊती आणि अवयवांचे एक जटिल नेटवर्क आहे जे आपल्या शरीराची कार्ये नियंत्रित करते आणि बाह्य उत्तेजनांना प्रतिसाद देते. जेव्हा ही प्रणाली विस्कळीत होते, तेव्हा ते न्यूरोलॉजिकल विकारांना कारणीभूत ठरू शकते जे आपल्या विचार करण्याच्या, हलविण्याच्या, अनुभवण्याच्या आणि वातावरणाशी संवाद साधण्याच्या क्षमतेवर परिणाम करतात. न्यूरोलॉजिकल विकार सौम्य ते गंभीर असू शकतात आणि जीवनाच्या गुणवत्तेवर लक्षणीय परिणाम करू शकतात.
न्यूरोलॉजिकल विकार म्हणजे काय?
न्यूरोलॉजिकल डिसऑर्डर ही अशी परिस्थिती आहे जी मेंदू, पाठीचा कणा आणि नसा यासह मज्जासंस्थेवर परिणाम करतात. हे विकार आनुवंशिकता, संक्रमण, जखम किंवा पर्यावरणातील विषारी घटक यांसारख्या विविध कारणांमुळे होऊ शकतात. काही न्यूरोलॉजिकल डिसऑर्डर प्रगतीशील असतात, म्हणजे ते कालांतराने खराब होतात, तर इतरांवर उपचार केले जाऊ शकतात किंवा बरेही होऊ शकतात.
न्यूरोलॉजिकल विकारांची कारणे
न्यूरोलॉजिकल डिसऑर्डरची कारणे नेहमीच स्पष्ट नसतात आणि डिसऑर्डरच्या प्रकारानुसार बदलू शकतात. तथापि, काही सामान्य घटक जे न्यूरोलॉजिकल विकारांना कारणीभूत ठरू शकतात:
- अनुवांशिक उत्परिवर्तन
- मेंदुज्वर किंवा एन्सेफलायटीस सारखे संक्रमण
- आघात, जसे की डोके दुखापत किंवा पाठीच्या कण्याला दुखापत
- स्ट्रोक किंवा इतर हृदय व रक्तवाहिन्यासंबंधी घटना
- मज्जासंस्थेमध्ये ट्यूमर किंवा इतर असामान्य वाढ
- शिसे किंवा पारा यांसारख्या पर्यावरणीय विषाच्या संपर्कात येणे
न्यूरोलॉजिकल विकारांचे प्रकार
न्यूरोलॉजिकल डिसऑर्डरचे तीन प्रकारांमध्ये वर्गीकरण केले जाऊ शकते:
मध्यवर्ती मज्जासंस्थेचे विकार
मध्यवर्ती मज्जासंस्थेचे विकार मेंदू आणि रीढ़ की हड्डीवर परिणाम करतात आणि त्यामुळे फेफरे, डोकेदुखी, स्मरणशक्ती कमी होणे आणि हालचाल विकार यासारखी अनेक लक्षणे उद्भवू शकतात. मध्यवर्ती मज्जासंस्थेच्या विकारांच्या काही सामान्य उदाहरणांमध्ये हे समाविष्ट आहे:
- अल्झायमर रोग
- पार्किन्सन रोग
- मल्टिपल स्क्लेरोसिस
- अपस्मार
- स्ट्रोक
परिधीय मज्जासंस्थेचे विकार
परिधीय मज्जासंस्थेचे विकार मेंदू आणि रीढ़ की हड्डीच्या बाहेरील नसांवर परिणाम करतात आणि अशक्तपणा, सुन्नपणा आणि हातपायांमध्ये मुंग्या येणे यासारखी लक्षणे उद्भवू शकतात. परिधीय मज्जासंस्थेच्या विकारांच्या काही सामान्य उदाहरणांमध्ये हे समाविष्ट आहे:
- कार्पल टनल सिंड्रोम
- गुइलेन-बॅरे सिंड्रोम
- परिधीय न्यूरोपॅथी
- रेडिक्युलोपॅथी
स्वायत्त मज्जासंस्थेचे विकार
स्वायत्त मज्जासंस्थेचे विकार मज्जासंस्थेच्या त्या भागावर परिणाम करतात जे स्वयंचलित कार्ये नियंत्रित करतात, जसे की श्वास, हृदय गती आणि पचन. या विकारांमुळे चक्कर येणे, मूर्च्छा येणे आणि गॅस्ट्रोइंटेस्टाइनल समस्या यासारखी लक्षणे उद्भवू शकतात. स्वायत्त मज्जासंस्था विकारांच्या काही सामान्य उदाहरणांमध्ये हे समाविष्ट आहे:
- डिसऑटोनोमिया
- पोस्टरल ऑर्थोस्टॅटिक टाकीकार्डिया सिंड्रोम (POTS)
- मल्टीपल सिस्टम ऍट्रोफी (MSA)
- न्यूरोलॉजिकल विकारांची लक्षणे
- न्यूरोलॉजिकल डिसऑर्डरची लक्षणे रोगाच्या प्रकार आणि तीव्रतेनुसार बदलू शकतात. तथापि, काही सामान्य लक्षणे समाविष्ट आहेत:
- संज्ञानात्मक लक्षणे
- स्मृती भ्रंश
- लक्ष केंद्रित करण्यात अडचण
- गोंधळ
- मतिभ्रम
- मोटर लक्षणे
- अशक्तपणा
- हादरे
- अडचण
