Mumbai Share Market Information in Marathi: मुंबई शेअर मार्केट हा आशिया खंडातील सर्वात जुना शेअर मार्केट म्हणून ओळखला जातो. या शेअर मार्केटचा इतिहास जवळजवळ 142 वर्ष जुना आहे. या शेअर मार्केटची स्थापना 9 जुलै 1875 साली झाली होती.
मुंबई शेअर मार्केट: तुम्हाला सर्व माहिती असणे आवश्यक आहे
सध्या भारतीय अर्थव्यवस्थेत वाढ होत असून, या वाढीमध्ये मुंबई शेअर बाजाराचा मोठा वाटा आहे. मुंबई, पूर्वी बॉम्बे म्हणून ओळखली जाणारी, भारताची आर्थिक राजधानी आहे आणि बॉम्बे स्टॉक एक्सचेंज (BSE) आणि राष्ट्रीय स्टॉक एक्सचेंज (NSE) चे घर आहे. या लेखाचा उद्देश तुम्हाला मुंबई शेअर मार्केटचे सर्वसमावेशक विहंगावलोकन प्रदान करणे आणि त्याचे कार्य समजून घेण्यात मदत करणे हा आहे.
Mumbai Share Market History in Marathi
मुंबई शेअर मार्केट हा भारतातील नवे तर आशिया खंडातील देखील सर्वात जुना शेअर मार्केट आहे या शेअर मार्केटचे स्थापना 9 जुलै 1875 साली झाली आहे. या शेअर मार्केटची सुरुवात व्यापारी प्रेमचंद रॉयचंद यांनी केली. प्रेमचंद हे व्यापारी रॉयचंद दीपचंद यांचे पुत्र होते.1849 मध्ये प्रेमचंद यांनी शेअर ब्रोकर म्हणून कामाला सुरुवात केली. सुरुवातीला ते कापूस आणि सोन्याचे व्यवहार करत असे.
मुंबई शेअर मार्केटची सुरुवात:
मुंबई शेअर मार्केटची सुरुवात 1850 साली मुंबईतील एका वडाच्या झाडाखाली झाली आता हे स्थान हर्मिनल सर्कल या नावाने ओळखले जाते. या जागेवर प्रेमचंद आणि त्यांचे वडील रॉयचंद यांनी इतर दलाल यांना घेऊन एकत्र काम करण्यास सुरुवात केली. सुरुवातीला मुंबई शेअर मार्केटमध्ये कापसाचे आणि सोन्याचे व्यवहार होत होते. सुरुवातीला या मध्ये कोणत्याही प्रकारच्या वेळेचे बंधन आणि नियम नव्हते.
नंतर टाऊन हॉल समोरील वडाच्या झाडाखाली अनेक दलाल एकत्र येऊ लागले त्यामुळे ही जागा अपुरी पडू लागली. नंतर कालांतराने 1875 साली ‘द नेटिव्ह शेअर अँड स्टॉक ब्रोकर्स’ ही संस्था स्थापन झाली. 31 ऑगस्ट 1957 साली भारत सरकारने या बाजारात सिक्युरिटी कॉन्टॅक्ट 1856 अन्वये मान्यता दिली. अशाप्रकारे भारतातील पहिला सरकार मान्य प्राप्त शेअर मार्केट अस्तित्वात आला.
मुंबई शेअर मार्केटची ओळख
मुंबई शेअर बाजार हे भारतातील आघाडीचे स्टॉक एक्सचेंज आहे आणि BSE हे आशियातील सर्वात जुने स्टॉक एक्सचेंज आहे. 1875 मध्ये नेटिव्ह शेअर अँड स्टॉक ब्रोकर्स असोसिएशन म्हणून त्याची स्थापना झाली, ज्यामुळे ते भारतातील पहिले स्टॉक एक्सचेंज बनले. हे आता BSE लिमिटेड म्हणून ओळखले जाते आणि ते मुंबईच्या दलाल स्ट्रीट परिसरात आहे. NSE ची स्थापना 1992 मध्ये झाली आणि ती मुंबईच्या बांद्रा कुर्ला कॉम्प्लेक्स परिसरात आहे. दोन्ही एक्सचेंज गुंतवणूकदारांना स्टॉक, बाँड आणि डेरिव्हेटिव्हजसह सिक्युरिटीजचा व्यापार करण्यासाठी एक व्यासपीठ प्रदान करतात.
BSE आणि NSE चे नियमन सिक्युरिटीज अँड एक्सचेंज बोर्ड ऑफ इंडिया (SEBI) द्वारे केले जाते, जे भारतातील सिक्युरिटीज मार्केटचे नियमन आणि पर्यवेक्षण करण्यासाठी जबाबदार आहे. गुंतवणूकदारांच्या हिताचे रक्षण करण्यासाठी आणि सिक्युरिटीज मार्केटच्या विकासाला चालना देण्यासाठी SEBI ची स्थापना 1988 मध्ये करण्यात आली.
ट्रेडिंग तास (Trading Hours)
मुंबई शेअर बाजार सोमवार ते शुक्रवार चालतो आणि ट्रेडिंगची वेळ सकाळी 9:15 ते दुपारी 3:30 पर्यंत असते. तथापि, प्री-ओपन ट्रेडिंग सत्र आहेत जे सकाळी 9:00 वाजता सुरू होतात आणि बाजार उघडेपर्यंत चालू राहतात. प्री-ओपन ट्रेडिंग सत्रांचा वापर सिक्युरिटीजची सुरुवातीची किंमत निर्धारित करण्यासाठी आणि व्यापार दिवसाची सुरळीत सुरुवात सुलभ करण्यासाठी केला जातो.
बाजार निर्देशांक (Market Indices)
मुंबई शेअर मार्केटमध्ये अनेक निर्देशांक आहेत ज्यांचा वापर बाजाराच्या कामगिरीचा मागोवा घेण्यासाठी केला जातो. BSE सेन्सेक्स हा सर्वाधिक वापरला जाणारा निर्देशांक आहे आणि BSE वर सूचीबद्ध केलेल्या 30 कंपन्यांच्या कामगिरीचा मागोवा घेतो. NSE चा निर्देशांक निफ्टी 50 आहे, जो NSE वर सूचीबद्ध 50 कंपन्यांच्या कामगिरीचा मागोवा घेतो. भारतीय शेअर बाजाराची कामगिरी मोजण्यासाठी दोन्ही निर्देशांकांचा वापर बेंचमार्क म्हणून केला जातो.
मुंबई शेअर मार्केट मध्ये गुंतवणूक (Investing in the Mumbai Share Market)
मुंबई शेअर मार्केटमध्ये गुंतवणूक करणे तुलनेने सोपे आहे आणि असे करण्याचे अनेक मार्ग आहेत. सर्वात सामान्य मार्गांपैकी एक म्हणजे स्टॉक ब्रोकरसह ट्रेडिंग खाते उघडणे. स्टॉक ब्रोकर तुम्हाला ट्रेडिंग प्लॅटफॉर्म आणि मुंबई शेअर मार्केटमध्ये प्रवेश प्रदान करेल. त्यानंतर तुम्ही शेअर्स, बाँड्स आणि डेरिव्हेटिव्ह्जसह सिक्युरिटीज खरेदी आणि विक्री करू शकता.
हे लक्षात घेणे महत्त्वाचे आहे की मुंबई शेअर मार्केटमध्ये गुंतवणूक करताना जोखीम असते आणि गुंतवणूक करण्यापूर्वी तुमचे संशोधन करणे आवश्यक आहे. तुमच्याकडे दीर्घकालीन गुंतवणुकीची योजना देखील असली पाहिजे आणि बाजारातील अल्पकालीन चढउतारांमुळे तुम्ही प्रभावित होऊ नये.
भारतातील शेअर मार्केटचा जगात कितवा क्रमांक लागतो?
भारतातील शेअर मार्केटचा जगात 11 क्रमांक लागतो.
भारतीय शेअर मार्केटची स्थापना कधी झाली?
भारतीय शेअर मार्केटची स्थापना 9 जुलै 1875 साली झाली. पण खऱ्या अर्थाने 31 ऑगस्ट 1957 रोजी भारत सरकारने या शेअर मार्केटला सरकार मान्यता दिली.
निष्कर्ष:
मुंबई शेअर बाजार हे भारतीय अर्थव्यवस्थेत महत्त्वपूर्ण योगदान देणारे आहे आणि ते गुंतवणूकदारांना भारतातील काही प्रमुख कंपन्यांमध्ये गुंतवणूक करण्याची संधी देते. गुंतवणूक करण्यापूर्वी बाजारातील कार्यपद्धती समजून घेणे आणि दीर्घकालीन गुंतवणूक योजना असणे आवश्यक आहे. योग्य संशोधन आणि मार्गदर्शनासह, मुंबई शेअर मार्केटमध्ये गुंतवणूक करणे हा एक लाभदायक अनुभव असू शकतो.
