Genetic Code was Discovered by Definition Table Information in Marathi
Genetic Code: ज्याला अनुवंशिक कोड देखील म्हटले जाते हा सजीव पेशींच्या सामग्रीमध्ये असलेला कोड आहे ज्याला आपण ‘DNA‘ किंवा ‘RNA‘ या नावाने शास्त्रीय भाषेमध्ये ओळखतो.
Genetic Code Information in Marathi
जेनेटिक कोड हा सजीव प्राण्यांमध्ये असलेले प्रथिनांमध्ये अनुवादित करण्यासाठी वापरलेल्या सूचनांचा संच आहे.
प्रथिने हे जीवनाचे बिल्डिंग बॉक्स आहेत आणि शरीरातील कार्याच्या विस्तृत श्रेणीसाठी ते जबाबदार असतात म्हणून सजीव गोष्टी कशा कार्य करतात हे समजून घेण्यासाठी अनुवंशिक कोड ज्यालाच आपण जेनेटिक कोड असे देखील म्हणतो हे समजून घेणे फार महत्त्वाचे आहे.
Alzheimer’s disease: तुमच्या मेंदूला कोणता त्रास होतो?
जेनेटिक कोड nucleotides adenine (A), guanine (G), cytosine (C), and thymine (T) in DNA, and uracil (U) instead of thymine in RNA हा याच्या अक्षरी वर्णमालावर आधारित आहेत.
Nucleotide adenine जीन्स तयार करण्यासाठी विशिष्ट क्रमाने मांडणी केली जाते जी अनुवंशिकतेची एकक आहे. अनुवंशिक कोड हा एकावेळी तीन Nucleotide नी वाचला जातो.
अनुवांशिक कोड एका वेळी तीन न्यूक्लियोटाइड्स वाचला जातो, न्यूक्लियोटाइड्सच्या प्रत्येक ट्रिपलेटला कोडॉन म्हणतात. प्रथिने संश्लेषणादरम्यान वाढत्या प्रथिन साखळीत कोणते अमिनो आम्ल जोडले जावे हे कोडन निर्दिष्ट करतात. 20 भिन्न अमीनो आम्ले आहेत आणि बहुतेक अमीनो आम्ले एकापेक्षा जास्त कोडॉनद्वारे एन्कोड केलेले आहेत. उदाहरणार्थ, कोडॉन AUG कोड अमीनो ऍसिड मेथिओनाइनसाठी आहे, परंतु मेथिओनाइनसाठी कोडन करणारे इतर अनेक कोडन देखील आहेत.
अनुवांशिक कोडचे प्रथिनांमध्ये भाषांतर करण्याच्या प्रक्रियेला प्रोटीन संश्लेषण म्हणतात. हे दोन मुख्य चरणांमध्ये होते: प्रतिलेखन आणि अनुवाद. ट्रान्सक्रिप्शनमध्ये, मेसेंजर आरएनए (mRNA) नावाचा आरएनए रेणू डीएनए स्ट्रँडला पूरक बनविला जातो. mRNA नंतर अनुवांशिक कोड न्यूक्लियसपासून सायटोप्लाझममध्ये घेऊन जाते, जिथे प्रथिने संश्लेषण होते.
भाषांतरात, mRNA हे ribosome द्वारे वाचले जाते, जे RNA आणि प्रोटीन रेणूंचे एक मोठे कॉम्प्लेक्स आहे. राइबोसोम एमआरएनएमध्ये अमीनो ऍसिड आणण्यासाठी ट्रान्सफर आरएनए (टीआरएनए) रेणू वापरतो. tRNA रेणूंमध्ये अँटीकोडॉन असतो, जो तीन-न्यूक्लियोटाइड क्रम असतो जो mRNA वरील कोडॉनला पूरक असतो. जेव्हा योग्य अँटीकोडॉन असलेला tRNA रेणू mRNA कोडोनशी जोडला जातो, तेव्हा tRNA ला जोडलेले अमिनो आम्ल वाढत्या प्रथिन साखळीत जोडले जाते. संपूर्ण mRNA रेणू वाचले जाईपर्यंत आणि प्रथिने पूर्ण होईपर्यंत ही प्रक्रिया चालू राहते.
Genetic Code Table
| Codon (RNA) | Amino Acid |
|---|---|
| UUU | Phenylalanine |
| UUC | Phenylalanine |
| UUA | Leucine |
| UUG | Leucine |
| … | … |
| UGA | Stop |
| UGG | Tryptophan |
Discovered by: अनुवांशिक कोडचा उलगडा करणे हा अनेक शास्त्रज्ञांच्या सहयोगी संशोधनाचा विजय आहे.
Marshall W. Nirenberg: 1960 च्या दशकात पहिले कोडॉन क्रॅक करण्याचे श्रेय.
Robert W. Hawley: ट्रान्सफर RNA (tRNA) ची रचना, कोडचे भाषांतर सुलभ करणारे रेणू निर्धारित केले.
Har Govind Khorana: अनुवांशिक कोडचे उर्वरित कोडन ओळखले.
Francis Crick: डीएनए संरचनेचा सह-शोधक, अनुवांशिक कोड समजून घेण्यासाठी पाया घालण्यात भूमिका बजावली.
